İdrar kaçırma sorunu kontrol edilemeyen ve istenmeyen idrar tutamama durumudur. Eğer bu durum sık olarak tekrarlarsa tıbbi bir sorun olarak kabul edilir. İdrar kaçırma sıklıkla şekilde meydana geliyor veya hayatının kalitesini olumsuz yönde etkiliyorsa doktora görünmek ve tıbbi tedavi önerileri almak oldukça önemlidir. Kadınlarda, erkeklere göre daha yaygın olarak görülür. Kadınlar yaşadıkları bu idrar kaçırma sorunu ile ilgili konuşmaktan rahatsızlık duymaktadırlar. Bu da tedaviyi geciktirmek ten başka bir işe yaramaz. Hastaların çoğunda idrar kaçırma sorunu farklı tedavi alternatifleri ile tedavi edilebilir. Bu tedavi alternatifleri; pelvik kaslarının kuvvetlendirilmesi, amacıyla kullanılan ameliyatsız ilaç tedavileri veya cerrahi tedavileridir.
İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) Nedir?
İdrar kaçırma nedir? İdrar kaçırma üriner inkontinans, bilhassa 30 yaş üstü bayanların %40’ını etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Her beş kadından birinde görülmektedir. Dolayısıyla (üriner inkontinans) idrar kaçırma sorunu yaşayan kadınlar gündelik aktivite ve sosyal hayatını ciddi manada kısıtlanmaktadır Seksüel problemlerin yanı sıra kişide güven eksikliği depresyon ve bunun gibi inkontinansı idrar kaçırma sıklıkla psikolojik problemi olan kadınların birçoğunda görülmektedir. Günümüzde, cerrahi tekniklerin gelişimine paralel olarak, kadınlarda inkontinans problemi başarı ile tedavi edilebilmektedir. Sonuç olarak kadınlarda yaygın olarak görülen idrar kaçırma (üriner inkontinans) bir hastalıktır ve normal yaşantımızın bir parçası değil tedavi edilebilmektedir.
İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?
İdrar kaçırma (Üriner inkontinans) istemsiz idrar kaçırma, idrarın tutulamama veya idrar torbası kontrolünün kaybı olarak tanımlanmaktadır. Toplumda sıklıkla rastlanan bir sağlık sorunudur. Kadınlarda daha sık görülür. Eğer üriner inkontinansın derecesi günlük gündelik yaşam kalitesini etkiliyor ise mutlaka doktora başvurulması gerekir. Çoğu hastada, kolay yaşam tarzı değişiklikleri ve medikal tedavilerle önemli| sonuçlar alınabilir ve inkontinans tedavi edilebilir
Üriner İnkontinansın Türlerileri Nelerdir?
Stres İnkontinans: Daha çok öksürme, gülme, hapşırma, ağır bir şey kaldırma gibi durumlarda karın içi basınç artışına bağlı olarak damla ya da sıklıkla idrar kaçırma problemi şeklinde tanımlanır. Stres inkontinans, mesaneden ve üretradan dışarı açılan kanal kapakçıkların yetersizliği veya zayıflığı sonucu görülür.
Urge İnkontinans: Ansızın idrar yapma hissi ile tuvalete yetişememe ve idrar kaçırma şeklinde tanımlanır. Mesanede aniden ortaya çıkan istemsiz kasılmalar ile ortaya çıkar. Kişinin tuvalete yetişemeden idrarını kaçırmasına neden olur. Bu tip inkontinansın yarattığı idrar kaçırma sorunu akşam ve gece olduğunda çok sık tuvalete gider. Urge inkontinans nedenleri arasında; idrar yolu enfeksiyonları, mesane irritasyonu oluşturan maddeler idrar yollarında taş, bağırsak problemleri, alzheimer hastalığı, skleroz gibi benzeri hastalıklar sayılabilir.
Taşma İnkontinansı: Mesane dolu olmasına karşın his kaybı sebebiyle idrar yapma hissi olmamaktadır. Mesaneden taşma şeklinde idrar kaçırma görülür. Bu tip inkontinans, mesanede oluşan yaralanmalar, üretra tıkanıklığı ve ya sinirlerde hasara sebep olan şeker hastalığı, omurilik zedelenmeleri veya multipl skleroz bunun gibi benzeri hastalıklarda görülür.
Mixt İnkontinans: Bazı zamanlar idrar kaçırma stres ve urge inkontinans şeklinde olabilir. Bu haldeki idrar kaçırma sorunu mixt inkontinans şeklinde sınıflanır.
Total İnkontinans: Sürekli veya periyodik şekilde idrar kaçırmayı tanımlar.
Ne Zaman Doktora Başvurmalıdır?
Doktor muayenesi sırasında idrar kaçırma ile ilgili şikâyetler çekinmeden bildirilmelidir. Çünkü bu utanılması gereken bir hal ya da normal yaşantımızın bir parçası değildir. Ancak şu durumlar varsa, ertelenmeden doktora başvurulmalıdır. İdrar kaçırma ile beraber idrarda kan görülmesi, yanma, gibi ciddi idrar şikâyetleriniz varsa idrar kaçırma (üriner inkontinans) gündelik yaşantınızı ve sosyal aktivitelerinizi kısıtlıyorsa şikâyetleriniz zaman geçtikçe artıyorsa doktora başvurulmalıdır.
Geçici İdrar Kaçırma ( Üriner İnkontinans ) Nedenleri Nelerdir?
Alkol: Mesaneyi uyarıcı etkisi ve idrar yapımını arttırıcı özelliği itibariyle idrar kaçırma (inkontinansa) sebebi olabilir.
Aşırı Sıvı Alımı: Çok aşırı sıvı alımı, idrar üretiminin çoğalması sonucu idrar kaçırma inkontinansa sebebi olabilir.
Kafein: İdrar yapımını arttırarak mesanenin direkt uyarılması ile inkontinansa sebep olabilir. Çay, kahve, enerji içecekler bunun gibi kafein içeren içeceklerin aşırı tüketimi inkontinans sebebi olabilir.
Mesane Uyarıcılar: Asitli içecekler, çay kahve kafein içeren içecekler tatlandırıcılar, baharatlı yiyecek ve içecekler, domates limon gibi asitli gıdalar, mesaneyi direkt uyararak geçici inkontinansa sebep olabilir.
İlaçlar: Kalp, tansiyon ilaçları, hipertansiyon ilaçları, kas gevşeticiler, antideprasyonlar sakinleştiriciler, gibi ilaçların kullanımı sırasında idrar kaçırmaya sebep olabilir.
İdrar Enfeksiyonları: Enfeksiyonlar direkt mesaneyi uyararak, urge inkontinansa sebep olabilirler. İnkontinansla beraber idrar yaparken yanma ve kokulu ve koyu renkli idrar çıkışı görülebilir. Enfeksiyonun tedavisi ile idrar kaçırma sorunu (inkontinans) düzelir.
Sürekli Üriner İnkontinansa Sebep Olabilen Durumlar Nelerdir?
Gebelik ve Doğum; Gebelikle beraber hormonal değişimler, rahimin büyümesi ve mesaneye baskısı sebebiyle (idrar kaçırma) inkontinans görülebilir. Buna ek olarak, vajinal doğumda pelvis kasları üstündeki baskı sonucunda oluşan pelvis kaslarındaki, yırtıklar sebebiyle sürekli üriner inkontinans gelişebilir. Doğum sırasında pelvis kaslarında, hasarlar nedeniyle pelvis ve vajinada sarkmalar (prolapsus) meydana gelebilir.
Prolapsus; Mesane, rahim ve ince bağırsaklar vajinadan dışarı sarkabilir ve bu tip prolapsuslar da üriner inkontinansa sebep olabilir.
Yaş Faktörü; İlerleyen yaşla beraber mesanenin depolama kapasitesi azalır ve mesane belirtileri artar. Özellikle sistemik rahatsızlığı olan ileri yaştaki kadınlarda bu şikâyetler daha belirgindir.
Rahmin Alınması; Rahmi rahimi destekleyen kas ve lifler mesaneyi de desteklemektedir. Cerrahi yöntemlerle rahmin alınması, mesanenin destek dokularının incelmesi ve pelvis kaslarında zayıflama sonucu üriner inkontinansa sebep olabilir.
Ağrılı Mesane Sendromu (İnterstisyel Sistit); Kronik ağrılı ve sık idrar yapma sebebi tam olarak bilinmeyen bir sendromdur ve bazen inkontinansa sebep olabilir.
Mesane Kanserleri Ve İdrar Yolları Taşları; İnkontinans, sık tuvalete çıkma hissi ve idrarda yanma idrar torbası taşları ve mesane kanserlerinin belirtisi olabilmektedir. İdrarda kan görülme gibi sorunlar pelvis kaslarında ağrıya sebep olabilir.
Nörolojik Hastalıklar; Multipl skleroz, Parkinson hastalığı, inme, beyin tümörleri, omurilik zedelenmelerinde, mesanenin sinirsel iletiminde oluşan hasarlar (üriner inkontinansa) sebep olabilmektedir.
Üriner İnkontinansın Komplikasyonları Nelerdir?
Jenital Problemler; Üriner inkontinans, jenital bölge sürekli idrara çıkmak cildin ıslak kalmasına sebep olur ve jenital bölgede ciltte kızarıklık ve yaralar oluşabilir. İdrar enfeksiyonları; tekrarlayan idrar sorunudur (İnkontinans) ve enfeksiyonlarına sebep olabilmektedir.
Günlük Aktivitelerde Değişiklikler; İnkontinans sonucu, spor ve egzersiz kısıtlaması, gündelik alanlarda yerlerde tuvalete erişim düşüncesi, kişinin gündelik aktivitelerini kısıtlayan bilmektedir.
İş Yaşamında Değişiklikler; Üriner inkontinans, iş hayatı olumsuz yönde etkiler. Uzun toplantılara katılımı engeller ve kişi üzerinde sıkıntıya sebep olarak problemlere sebep olabilir. Ayrıca akşam olduğunda uyku bölünmesi sebebiyle halsizlik ve yorgunluğa sebep olabilir.
Kaçırma İdrar (Üriner inkontinans) Nasıl Tedavi Edilir?
Üriner inkontinans tedavisi, inkontinans tip ve şiddetine göre değişir. Çeşitli medikal ve cerrahi tedaviler hastaya özel seçilmelidir. Genellikle tedavinin ilk aşamasında, fiziksel ve davranışsal terapiler tercih edilir. Sonraki aşamalarda, ağır anatomik problemler belirlenen hastaların ve şiddetli inkontinansta vakaları cerrahi ve kombine tedaviler tercih edilebilmektedir.
Üriner İnkontinans Tedavisinde Davranışsal Teknikler
Davranışsal teknikler ve yaşam stilinde değişiklikler birçok zaman inkontinans tedavisinde faydalı olmakta, pek çok hastada ilave tedaviye gereksinim duyulmaz.
Mesane Egzersizleri: Mesane egzersizleri, idrar yapmanın geciktirilmesi ve idrar yapma hissi geldiğinde belirli süre tutularak mesaneyi kontrol etme tekniğini içerir. Tedavi kişide tuvalete, gitme ihtiyacı olduğunda idrarını 10 dakika tutup, idrara çıkma geciktirilerek başlanır. Burada amaç tuvalete gitme Aralıklarını 2-4 saate kadar uzakta bilmektir. Mesane egzersizi idrarını yaparken kesip, bir süre tutmak ve tekrar idrar yapmayı da içerir.
Planlı Tuvalet Egzersizleri: Belli zaman aralıklarında idrar yapmayı tanımlar. Her 2-4 saatte tuvalete giderek mesane eğitimi sağlanır.
Sıvı Alımı Yönetimi: Asitli sıvı ve yiyeceklerin, alkol, kafeinli sıvılarının tüketiminin azaltılması inkontinans şiddetini azaltır. Bazı hastalarda, sıvı tüketiminin azaltılması ile inkontinans sorunu aşılabilir.
Üriner İnkontinansın Fiziksel Tedavileri
Pelvik Taban Kas Egzersizleri: Pelvik taban kasları ve mesane kapakçıklarını içeren özel egzersizler idrar denetimini kolaylaştırır. Fizyoterapist eşliğinde yapılacak olan periyodik seanslarla yapılan tedaviler ile kontinans sağlanabilir. Pelvik taban kaslarının egzersizleri ‘’Kegel egzersizleri’’ idrar yaparken bunun durdurulması ve pelvis kaslarının istemli şekilde kasılması esasına dayanır. İdrar yapımı sırasında pelvik kaslar sıkılarak idrar yapımı durdurulur ve üçe kadar sayılarak idrar yapımına devam edilir ve bu periyodik şekilde tekrarlanır.
Elektriksel Stimülasyon: Vajina ve rektum çevresindeki pelvik kasların etrafına yerleştirilen elektrotlar bu kas grupların elektriksel stimülasyon larla kasılması esasına dayanan bir tedavi yöntemidir. Elektriksel stimülasyon, stres ve urge inkontinans için etkili bir tedavi yöntemidir. Bununla birlikte çok sayıda seans gereklidir ve tedavi aylarca sürmelidir.
Üriner İnkontinansın İlaçla Tedavisi
Medikal tedaviler sıklıkla davranışsal ve fiziksel tedavilerin kombine edilmesiyle kullanılır. Seçilecek ilaçlar kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve bazen kombine kullanılabilir. Tedavi ile ilgili bilgi doktor hekim tarafından verilmeli ve tedavi süreci doktor gözetiminde sürdürmelidir. İlaçların önemli yan etkileri olabileceği unutulmamalıdır.
Cerrahi Operasyonlar
Cerrahi tekniklerin büyüme göstermesine paralel olarak, cerrahi tedavi en etkili tedavidir. Ancak hasta seçimi ve uygunluğu cerrahinin seçimi son derece önemlidir. Laparoskopik, Cerrahi abdominal (karından), veya vajinal yolla uygulanabilmektedir. En etkili metotlar vajinal yolla gerçekleştirilen cerrahi yöntemlerle tedavi edilir. Hasta operasyondan bir gün sonra taburcu edilebilmektedir ve gündelik yaşamına dönebilmektedir.
Laparoskopik operasyonları da vajinal cerrahiye eşbiçimli başarı oranlarına sahiptir. Uygun hastalarda güvenle uygulanmaktadır. Açık abdominal cerrahi ise, sadece inkontinans için nadiren uygulanmaktadır.
Lazerle İdrar Tedavisi Nasıl Yapılır?
Lazer uygulaması ağrısız, ameliyatsız, kesi ve dikiş olmaksızın uygulanan bir tedavi yöntemidir. Lazer ışınlarının yaydığı ısıyla üretra, mesane ve vajina ön duvarındaki bağ dokusunu güçlendirir. Fototermal etkilemeye ile dokuda yeni kolajen sentezi tekrardan yapılanma sağlanır. Bunun sonucunda genital dokuda oluşan sıkılaşma ve daralma ile idrar kaçırma şikayeti ortadan kalkar. Lazerle idrar kaçırma tedavisi şimdilerde uygulanan en başarılı|kabiliyetli ve etkili tedavi yöntemidir.
Lazer Uygulaması Ne Kadar Sürer?
Lazerle İdrar tedavisi ortalama olarak 20-30 dakika sürer. Hasta uygulama sonrasında gündelik hayatına geri dönebilir. Başarılı ve etkili sonuç almak için en az seans uygulanması gerekmektedir.
Lazerle İdrar Tedavisinin Avantajları Nelerdir?
- Lazerle İdrar Tedavisinin kısa sürmesi
- İşlemin kısa sürede sonuç vermesi ve kısa sürmesi
- İşlem sırasında ağrı vs sorunlar olmaması
- İyileşme süresinin cerrahi yönteme göre çok daha kısa olması
- Hastanın tedavi sonrası hastanede kalmasına gerek kalmadan gündelik hayatına dönülmesi
- Cerrahi bir müdahale kesi ya da dikiş gibi işlemlerin olmaması
- İşlem sırasında anestezi yapılmaması
Lazer yöntemi ile idrar kaçırma sorunun tedavisinin yanı sıra vajinanın daraltılması ve sıkılaştırılması sağlanıyor. Özellikle menopozla birlikte ortaya çıkan vajina kuruluğu sorunu yaşayan kişilerde da vajinan lazer uygulaması oldukça başarılı ve etkili sonuçlar veriyor.
Alternatif Tedaviler
Günümüzde, üriner inkontinans tedavi için seçenekleri yoktur. Manyetik stimülasyon, akupunktur, hipnoterapi, refleksoloji, gibi yöntemlerle ile ilgili çalışmalar olsa da kesin etkinlikleri henüz gösterilememiştir. İdrar kaçırma sorunu ile alakalı yardım edebilecek uzman doktorlardan destek alınmalıdır.
Akupunkturla İdrar Kaçırma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Türlü hastalıkların tedavisinde kullanılan akupunktur; sorunların tedavisi amacıyla, vücut üzerinde belirli noktalara iğne batırılma şekliyle uygulanan yüzde yüz % 100 yapılan bilimsel bir tedavi yöntemidir. En eski tedavi yöntemlerinden biri olan akupunktur, idrar kaçırma sorunlarının tedavisi tüm dünyada uygulanmaktadır. İdrar kaçırma (Üriner inkontinans) sorunu klinik çalışmalarla, akupunktur tedavisinin etkilerinin olumlu yönlerde bulunduğu gösterilmiş olan akupunktur Dünya Sağlık Örgütü’nün listesinde yer almaktadır.