Cinsel ilişki sırasında ağrı hissedilmesi normal olabileceği gibi çoğunlukla istenmeyen ve normal olmayan bir durumdur. Bu durum tıpta disparoni olarak adlandırılmaktadır. Bu ağrı batma, yanma ve acı şeklinde olabilmektedir. Bu ağrının birçok fiziksel nedeni olduğu gibi psikolojik tabanlı da olabilmektedir. Bu cinsel ağrının nedeni uzman jinekologlar tarafından kısa süreli bir muayene ile anlaşılabilmektedir. Ağrılı ilişki durumunda jinekologlara danışmak en iyisidir. Erken teşhis ve tedavi için bir uzmana danışmak yapılabilecek en mantıklı hareket olacaktır. Jinekolojik muayene ardından herhangi bir bulgu ile rastlanılamazsa psikolojik nedenleri araştırılması gerekmektedir.
Vajinismus
Psikolojik nedenli olan bu ağrı cinsel ilişkide kontrol dışında vajinal kasıntılar yaşanmasına neden olmaktadır. Bu kasılmalar beraberinde ağrı ve acı getirmektedir. Bu problemin çözümü olarak da psikolojik ve davranışsal tedavi önerilmektedir. Cinsel isteksizlik, hamile kalma korkusu ve cinsel uyarılmada yetersizlik gibi sorunlar da psikolojik tabanlı ağrılı ilişki yaşanmasına neden olabilir. Psikolojik nedenlerin yanı sıra vajinal kuruluk, partner ile uyumsuzluk, cinsellik hakkında eksik ve yanlış bilgi de psikolojik nedenlerin yol açtığı fiziksel etmenleri tetiklemektedir.
Vulvar Vestibulit Sendromu
Vulva ile vajina arasında, kızlık zarı yanında kalan bölgede kızarma ve ağrı hissine karşı hassasiyet ile ilişkilendirilmiş bir sendromdur. Bu problemi yaşayan kadınlar partnerleri ile ilişkiye girmeye çalıştıklarında şiddetli ağrılar hissetmektedirler. Bu acı keskin bir acı olmaktadır. Bu sendrom en sık yaşanan ağrılı ilişki nedenidir. Bu ağrı vajina giriş kısmında hissedilen yüzeysel bir ağrıdır. Nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Teşhisi uzman jinekologlar yapabilmektedir. Tedavisi 10-15 dakikalık kısa bir cerrahi operasyonla bölgedeki yüzeyel derinin alınmasıdır.
Ağrılı İlişki Neden Olur?
Ağrılı ilişkiye birçok fiziksel ve psikolojik etmen neden olabilmektedir.
Vajinit
Vajinada doğal olarak bulunan bakteri florasının da değişmeler sonucu mantar veya bakterilerin bölgede çoğalarak enfeksiyona neden olması olarak tanımlanmaktadır. Vajinit mantarlar tarafından yapılabildiği gibi bakteri ve parazitler tarafından da yapılmaktadır. Parazitlerin neden olduğu vajinit cinsel yolla bulaşmaktadır. Bakteri ve mantarların neden olduğu vajinit rahatsızlığı ise çeşitli sebepler ile oluşabilmektedir. Gebelik, şeker hastalığı, doğum kontrol hapı kullanılması gibi durumlar vajina bölgesinde ph değişimlerine ve östrojen seviyelerinin değişmesine neden olmaktadır. Bu durumlarda bölgede mantar ve bakteri sayısında artış olmakta ve enfeksiyon gözlenmektedir. Bu enfeksiyon sonucu ağrılı ilişki yaşanmaktadır. Bölgesindeki ph seviyeleri gebelik durumunda değişebilmektedir. Bu durumda enfeksiyona yol açacak mikroorganizma sayısında artış yaşanır. Menopoz döneminde östrojen sayısında azalma ile vajine florasında değişiklik meydana gelir ve enfeksiyona yol açabilen mikroorganizma sayısı artar. Vajinit tedavisi enfeksiyona neden olan mikroorganizma türüne göre değişmektedir. Bakteri nedenli enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Mantarların sebep olduğu enfeksiyonlarda antifungal ilaçlar kullanılmaktadır. Parazit kaynaklı enfeksiyonlarda ise antiprotozoal ilaçlar tercih edilmektedir.
Vulvit
Vajina bölgesinin dış kısmına vulva adı verilmektedir. Vulvit vulva bölgesinde enfeksiyon oluşumuna denir. Vajinite benzer durumlarda bakteri ve mantar sayısındaki artış bu bölgede enfeksiyon ve cinsel ilişki sırasında ağrılara yol açabilir. Vulva çevresinde enfeksiyona bağlı olmayan lichen sclerosus, sedef hastalığı (psöriazis) ve egzama gibi sorunlar da ağrıya sebebiyet vermektedir. Bu bölgede genital uçuk ve genital siğil oluşumu da enfeksiyona bağlı ağrılı ilişki yaşanmasına neden olacaktır.
Ağrılı İlişki Nedenleri Nelerdir?
Ağrılı ilişkiye neden olan etmenler birçok rahatsızlıkla ilişkili olabilmektedir.
Vajen Girişinin Darlığı
Doğumsal veya hormonal nedenlerden dolayı valen ve vulva normalde olması gerekenden daha küçük olabilmektedir. Bu durum ilişki sırasında ağrılara neden olabilir.
Vajinal Kuruluk
Kadınlarda hipofiz bezinden salgılanmakta olan prolaktin hormonu fazlalığına hiperprolaktemi adı verilir. Bu durum ve doğumdan sonra gelen emzirme döneminde vajina ıslaklığını koruyamamaktadır. Bu durum ağrılı ilişki gerçekleşmesine neden olmaktadır. Cinsel isteksizlik, depresyon ve metabolizma rahatsızlıkları da vajinal kuruluğa neden olabilmekte ve bölgedeki sekresyonun azalması ile ilişki sırasında yeterli kayganlık sağlanamamaktadır. Vajinal kuruluk ilişki sırasında ağrılara yol açmaktadır.
Menopoz
Östrojen hormonunun azalması vajina ve genital bölgedeki epitelin kayganlık ve esnekliğini kaybetmesine neden olmaktadır. Menopoz döneminde östrojen salınımı azalmaktadır. Bu durum çeşitli hormon tedavileri ile düzeltilebilmektedir. Hormonal yollarla vajina ve klitoriste kan akımı arttırılmaktadır. Menopoz etkisi de ilişki sırasında ağrılara neden olabilmektedir.
Cerrahi Operasyonlar
Vajina bölgesinde yapılan çeşitli cerrahi operasyonlar sonrası cinsel ilişki sırasında ağrılar olabilir. Vajina daraltma operasyonları, rahim alınması, idrar kesesi sarkmasını düzeltmek için yapılan kolporafi ve rektum sarkması için yapılan disparoni sonrası cinsel ilişkide ağrılar olabilir.
Normal Doğum
Normal doğum sonrası ameliyat esnasında yapılan kesiler uygun şekilde iyileştirilmezse cinsel ilişkide ağrılara neden olabilir. Ağrılı ilişki sorununa neden olacaktır.
Normalden Kalın ve Sert Kızlık Zarı
Normalde olması gerekenden sert ve kalın olan kızlık zarı cinsel ilişki sırasında ağrılara neden olabilir.
Ağrılı İlişki Nasıl Tedavi Edilir?
Cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanması hafife alınmaması gereken bir durumdur. Bu durumda hemen bir jinekoloğa başvurulmalıdır. Ağrının nedeni jinekolojik muayene ile saptanmalı ve gerekli tedaviye başlanmalıdır. Ağrının sebebi eğer bu jinekolojik muayeneler ile bulunamazsa psikolojik araştırmalara yönelerek ağrının sebepleri anlaşılmalıdır. Ağrılı ilişki çeşitli rahatsızlıklardan sonra yaşanabileceği gibi farklı hastalıkların habercisi de olabilmektedir. Ağrının nedenine yönelik tedavi uygulanması önemlidir. Ağrının sebepleri tam olarak anlaşılmamışsa yapılan tedavi yardımcı olamaz. Bu nedenle ağrının sebepleri iyi araştırılmalı ve bu sebepleri ortadan kaldıracak uygun tedaviler uygulanmalıdır. Psikolojik nedenli ağrılarda gerekli psikolojik ve bilişsel, davranışsal tedaviler uygulanarak ağrının sebepleri ortadan kaldırılabilir. Eğer ağrının sebebi hem psikolojik hem de fiziksel ile birbirini destekleyen fiziksel ve psikolojik tedavi sürecine geçilmelidir. Tedaviler hormonal olabileceği gibi cerrahi, ilaç tedavisi veya psikolojik tedavi şeklinde olabilir. Cinsel ilişkide yaşanan ağrıların doğru anlaşılması sebepleri birbirinden ayıracaktır. Ağrılı ilişki yaşanmasına neden olan rahatsızlıklar farklı şekilde ağrılar yaratır. Bu farklılıklar sayesinde neden doğru şekilde anlaşılır ve uygun tedavi yöntemi belirlenir. Bu önemli süreçte hasta hekimle uyumlu şekilde yaklaşmalı ve verilen tedaviye uymalıdır. Bu tedavinin etkili olabilmesi için tedavi sürecinde doktor kontrollerine zamanında gitmelidir. İlaç tedavisinde ilaçlar düzenli ve doktorun önerdiği süre boyunca kullanılmalıdır.